Jaarrond plezier van planten en zaaien in het najaar

Het najaar is een zeer goed jaargetijde om te planten en te zaaien in de tuin en te zorgen voor een jaarrond mooie, kleurige tuin. Daarvoor moet goed nagedacht worden over wat en waar er geplant of gezaaid wordt.

In het najaar droogt nieuwe aanplant minder snel uit, wat veel water geven scheelt. Bomen, struiken, vaste planten en bollen kunnen makkelijker worden geplant of verplant omdat ze in ‘slaapstand’ zijn. De grond heeft meer tijd om aan de wortels te plakken en de wortels hebben meer tijd om zich te ontwikkelen.

Wat voor tuin wil je?

Belangrijk is te bedenken of je een siertuin wilt of een moestuin, of een combinatie van beide. Het begint met het maken van een plan. Een hulpmiddel voor een tuinplan voor moestuinen is het IVN Tuinplan. Bij het planten dient uiteraard rekening gehouden te worden met de hoogte van de planten. De hoge planten bij een moestuin, zoals tomaat, komkommer en peul, zet je achteraan, de middelhoge (palmkool, wortel en rode biet) komen in het midden en de lage planten (spinazie, rucola en radijs) komen vooraan. Deze volgorde geldt ook voor tuinplanten in een siertuin.

Biodiversiteit

Wie in het najaar plant hoeft niet tot het voorjaar te wachten voor hij resultaat van zijn tuinarbeid ziet. ‘Sommige planten bloeien pas in het najaar mooi, zoals de herfstaster. En dat geldt ook voor besheesters en siergrassen’, zegt plantendeskundige Margareth Hop van Actifolia. ‘Als ik een tip mag geven: plant een struik van een volwassen klimop. Deze groeit niet meer klimmend, maar is een losstaande struik. Bloemetjes zijn er pas in oktober en dat is belangrijk voor heel veel insecten. Het is de laatste mogelijkheid om nog even ‘bij te tanken’ voor de winter. Daarnaast zijn de besjes rijp in februari, de periode dat vogels honger hebben. Merels zijn er verzot op.”

In het begin van de herfst kan alles wat in een pot gekocht wordt in de tuin gezet worden; planten die met kluit worden verkocht of met schoongespoelde wortels, zijn juist geschikt om in de tweede helft van het najaar te planten.

Als in oktober de dagen korter worden en de nachten kouder, krijgen planten hun herfstkleur en laten ze hun blad vallen: de winterrust begint. ‘Hiermee breekt voor een andere categorie planten de ideale planttijd aan. Dit zijn niet alleen bloembollen, maar ook winterharde sierplanten uit de vollegrond: bomen, heesters, haagplanten en vaste planten’, zegt Hop.

Vorstgevoelig

Er zijn een paar groepen planten waarbij het verstandiger is om wel tot het voorjaar te wachten met aanplant. Dat zijn gewassen die vorstgevoelig zijn (zoals hebe en fuchsia) of gevoelig voor natte bodem in de winter (fagus, salvia). Jonge, pas aangeplante exemplaren hebben daar meer moeite mee dan planten die al een zomer vast hebben gestaan. Vooral bij planten die in het vroege najaar geplant worden, is het goed om te controleren of ze goed bemest zijn.